Trong bài viết có nhắc tới cách chữa trị bằng cách “tắm” formalin (37% formaldehyde). Phương pháp này chỉ có thể dùng tối đa trong vòng 60 phút, giảm xuống 30 phút nếu cá không đáp ứng tốt, có biểu hiện thở khó khăn.
Không dùng formalin khi trên người cá có vết thương hở.
Liều dùng là 0.6ml cho 4l nước. Nên dùng sản phẩm chuyên dùng cho cá biển (VD: Kordon Rid-Ich PLUS, Quick Cure…)
Việc chữa trị những bệnh có tính chất lây nhiễm là rất khó khăn. Không những chúng ta phải chữa trị cho cá bị bệnh, các loại cá khác trong hồ, mà cần phải cách ly hồ chính trong một khoảng thời gian nhất định để ngăn ngừa cá tái nhiễm bệnh. Vì vậy, việc phòng bệnh (sử dụng hồ dưỡng cá trước khi thả cá vào hồ chính) luôn là ưu tiên hàng đầu.
Ich (Cryptocaryon Irritans)
Bệnh nấm trắng: quá phổ biến và đã có riêng một chủ đề ở đây: Marine Ich
Velvet (Amyloodinium ocellatum)
Một loại ký sinh có thể giết chết cá của bạn chỉ trong vài ngày ngắn ngủi. Biểu hiện là cá bỏ ăn, thở khó, thường xuyên bơi lại gần tạo sóng hoặc nơi có luồng mạnh, nhạy cảm với ánh sáng, trên người xuất hiện nhiều chấm trắng nhỏ - nhìn giống như ich (bệnh nấm trắng) nhưng số lượng lớn hơn rất nhiều. Velvel nhìn giống như cá được phủ một lớp bột mịn, còn Ich thì giống như rắc muối trên mình ấy…
Cách chữa: copper hoặc chloroquine phosphate.
Flukes
Cá bị nhiễm sán. Chữa bằng cách tắm nước ngọt 3-5 phút, dùng Prazipro hoặc formalin.
Black Ich (turbellarians)
Bệnh nấm đen. Các chấm đen rải rác trên mình cá, đây là một dạng sâu kí sinh. Cách chữa trị thì tương tự như với sán: Prazipro, formalin, tắm nước ngọt.
Piscicolidae Worm
Cũng là một loại sâu kí sinh. Có thể chữa trị bằng formalin, sau khi loại bỏ chúng, dành thời gian quan sát và theo dõi các vết thương trên mình cá.
Brooklynella
Mặc dù căn bệnh này thường thấy ở dòng clownfish (cá hề), nhưng chúng có thể xuất hiện ở hầu hết các loại cá. Trên mình cá xuất hiện những mảng da bị bong, tạo nên lớp màng nhầy quanh vùng ảnh hưởng. Đây là căn bệnh khá nguy hiểm, cần được chữa trị ngay từ khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên.
Cách chữa trị: Metroplex hoặc tắm formalin 45 phút. Hồ chính cần cách ly trong vòng 6 tuần.
Uronema Marinum
Những vết loét màu đỏ, thường thấy nhất ở thia lá mạ, tuy nhiên chúng cũng có thể xuất hiện trên bất cứ loài cá nào.
Việc chữa trị khá khó khăn, có thể dùng metronidazole (VD: Seachem Metroplex), tắm formalin 45 phút. Lưu ý là tắm formalin chỉ có thể dùng ở giai đoạn đầu. Khi các vết loét đã lan rộng, phương pháp này thường làm tình trạng bệnh của cá tồi tệ hơn.
Uronema marinum là một dạng kí sinh. Chúng có thể sống, sinh trưởng và phát triển ngay trên thân mình cá (bỏ qua giai đoạn bào nang). Khác với ich, bạn không thể để hồ chính trong tình trạng “không cá” để triệt tiêu hoàn toàn Uronema. Đây là loại mầm bệnh bạn không bao giờ muốn nó xuất hiện trong hồ cá của mình.
Bacterial Infection
Cá bị nhiễm khuẩn. Đây cũng là trường hợp khá phổ biến, thường thấy các mảng trắng, mảng tối trên thân cá, đục mắt, rách vây, hoặc các vết lở loét trên mình cá.
Chữa trị bằng cách kết hợp một số loại thuốc có thành phần kháng sinh như Kanaplex, Furan 2 and Metroplex, có thể dùng thêm đèn UV.
Popeye
Bệnh mắt lồi. Có thể xuất hiện ở một bên mắt hoặc cả 2 bên. Nếu xuất hiện ở cả 2 bên, mắt cá thường bị đục. Nguyên nhân có thể do chấn thương vật lý trên mắt, hoặc do sâu kí sinh gây ra nhiễm khuẩn.
HLLE – Head and Lateral Line Erosion
Xói đầu và thân mình. Trông giống như mảng da trên đầu và 2 bên thân cá bị bong tróc, thường có màu trắng. Thường là do các vấn đề về môi trường sống. Chất lượng nước và nguồn dinh dưỡng tốt cho cá có thể ngăn chặn và nhiều trường hợp phục hồi được các vết xói mòn này.
Distended Mouth - Locked open
Thường gây ra bởi chấn thương vật lý, hoặc đôi khi là do một số loại san hô chích. Không may là không có cách chữa trị cho trường hợp này, cá có thể tự khỏi, hoặc không.
Lymphocystis
Một loại virus, ban đầu dễ bị nhầm lẫn với bệnh nấm trắng. Nhưng chúng sẽ cố định ở một vị trí và lớn dần. Thường thấy ở vây bơi, nhưng cũng có thể xuất hiện trên đầu và mình cá. Nó không quá nguy hiểm trừ khi phát triển quá lớn ở miệng, mang hay các cơ quan quan trọng khác. Không có phương pháp điều trị bên cạnh việc bổ sung vitamin, giảm stress cho cá và nâng cao chất lượng nước.